Volg ons

ook op:

 

Lees hier de

laatste Snikke

 

 

Onderwijs

 

Subpagina’s:
 

 - Foto’s onderwijs
 - Onderwijsgebouwen

* In de provinciale Drentsche en Asser Courant d.d. 15 oktober 1874 wordt melding gemaakt van een feest ter ere van de opening van de nieuwe openbare lagere school te Odoornerveen. “Algemeen waren den ingezetenden erop gesteld, dat de nieuwgebouwde sierlijke school en onderwijzerswoning plegtig zouden ingewijd worden”.

*** In de provinciale Drentsche en Asser Courant van maandag
31 december 1883 wordt melding gemaakt van de vermissing van
dhr. Berkhoven.
(“
sinds vrijdag”)
Een bericht op 3 januari 1884 meldt dat het levenloze lichaam van dhr. Berkhoven gevonden is in een sloot achter het land van Willem Boxma en dat men vermoedde dat hij sinds enige dagen aan verstandsverbijstering leed.

** In de provinciale Drentsche en Asser Courant d.d. 15 oktober 1874 wordt melding gemaakt van een feest ter ere van de opening van de nieuwe openbare lagere school te Odoornerveen “aan wier hoofd de nieuwbenoemde onderwijzer Berkhoven zijn gewigtig werk op dien dag zou beginnen”.

Uit ‘110 jaar onderwijs Odoornerveen’

16-10-1871    –    16-10-1981

 

De kinderen uit Odoornerveen moesten voor het volgen van onderwijs in de eerste tijd de school in de gemeente Sleen (Schoonoord) bezoeken. Een conflict met de gemeente Sleen deed de Raad der Gemeente Odoorn beseffen dat er iets moest gebeuren. Dit conflict ontstond namelijk toen de gemeente Sleen de kinderen uit Odoornerveen met ingang van 1 januari 1871 de toegang tot de school te Schoonoord weigerde.

Acht kinderen op bank van twee meter

De eerste school in Odoornerveen werd geopend op 16 oktober 1871. Het was een houten keet van 4,60 bij 3,10 en er was slechts ruimte voor 25 kinderen. Toch werden er direct 40 kinderen toegelaten. Tengevolge van de sterke rookontwikkeling was het niet mogelijk de school te verwarmen. Ook op ander gebied waren er klachten.

We lezen omtrent het bovenstaande in de Provinciale Drentse en Asser Courant van oktober 1871:

“Maandag 16 oktober was hier (Odoornerveen) voor jong en oud een langgewenschte dag. De hoofdonderwijzer Smidt, door het gemeentebestuur van Odoorn van Valthermond naar hier verplaatst, om hier te voorzien in de behoefte aan onderwijs, die zich dringend liet gevoelen sedert de gemeente Sleen de kinderen van hier den toegang tot de school in Schoonoord weigerde, werd door de kinderen feestelijk ingehaald. Dat ouders en kinderen een blijde dag hadden laat zich begrijpen, als men weet dat de kinderen sedert 31 december van onderwijs verstoken waren”.

Deze blijde boodschap luwde spoedig. De school was blijkbaar zo primitief ingericht, dat men dadelijk met de handen in het haar zat. Een ingezonden stuk in diezelfde courant van 21 november 1871 zegt het volgende:

 

“Mijnheer de redacteur: Met genoegen las ik vorige week in Uwe courant de berigten betrekkelijk de nieuw gestichte schoollocalen te Drouwenermond, Aardsche veld en Borger, het laatste volgens Americaansch systeem. Inzender dezer regelen wenschte wel eens te weten, welk systeem er gevolgd is bij ’t stichten van het locaal waarin thans onderwijs wordt gegeven in Odoornerveen. Ter opheldering dient, dat dit is eenen houten keet is, waarin ternauwernood ruimte is voor 25 kinderen en waarin thans de onderwijzer met een 40-tal schoollieren opeengepakt zit. Natuurlijk zal hij hen die zich nog aanmelden moeten afwijzen. Verwarming kan er niet aangebragt worden, daar het reeds met een kleine kachel is beproefd. Het vertrek, waarin zich dan een dikke rook ontwikkelde, moest dan al spoedig door den onderwijzer en de kinderen worden ontruimd. Men kon het de kinderen de vorige week aan de oogen duidelijk zien, dat ze hinder van den rook hadden. Er heeft hier tot nu toe geene feestelijkheid voor de kleinen bij de opening van de eerste gelegenheid tot onderwijs plaats gehad. Dit is trouwens ook niet te vergen in deze omstandigheden, terwijl, wanneer dusdanig feest, volgens gewoonte bij die plegtigheden door de h.h. burgemeester, schoolopziener, schoolcommissaris of leden van de Raad werd bijgewoond en deze in het vertrek plaats genomen hadden, de onderwijzer en de kinderen wel buiten mogten staan. Men zegt dat dit locaal tot een proefschool moet dienen; voor den onderwijzer en de kinderen mag het wel een beproevings- of lijdensschool genoemd worden. Het systeem is stellig ’t Laplandsche”.

Dit artikeltje in de Asser Courant liegt er niet om, maar in dezelfde courant van 30 november 1871 staat wederom een ingezonden stuk van de volgende inhoud:

“Mijnheer de redacteur; De toestand in de courant van vorige week van de school in Odoornerveen geschetst , kan niet als overdreven of te sterk gekleurd beschouwd worden. Vrijdag, den 24 sten kon de voorbijganger, gedurende de schooltijd, ’n zestal kleine scholieren buiten dat schoolhok zien staan, trappelen van de koude en in de handen blazende om de verkleumde vingertjes te verwarmen. Op de vraag aan hen gerigt waarom ze niet in school gingen gaven ze ten antwoord: Dan kan de meester er niet bij langs komen (nl. bij de kinderen in de school) en nu moeten wij er om beurten even uit”. Was dit dan nodig? Zekerlijk, de onderwijzer kan met de beste wil niet anders”.

Hierna volgt een beschrijving van het lokaal met de opmerking dat 8 kinderen zijn geplaatst op een bank van 2 meter lengte. Verder staat de vraag of er geen toezicht op deze school bestaat en of t.o.v. deze school uitzondering gemaakt is met betrekking tot den eisch van de gezondheidsleer en de schoolwet.

Het artikel vervolgt dan:

“Voor de reinheid van het terrein bij de school is evenmin gezorgd. De ouders klagen dan ook nu reeds dat de kinderen het in dat vertrek bijkans niet kunnen uithouden door hoofdpijn e.d.".

Het bewuste artikel gaat nog even verder met diverse vragen inzake kunnen leren in dergelijke kleine vertrekken, het betalen van schoolgeld enz. Tot zover beide bladen.

Twee scholen
 

Hoe lang deze school nog in gebruik is gebleven, is niet na te gaan*. In 1878 was de verhouding tussen de gemeenten Sleen en Odoorn blijkbaar weer verbeterd want in dat jaar werd er tussen beide gemeenten een overeenkomst gesloten inzake het toelaten van leerlingen uit Odoornerveen in Schoonoord en van kinderen uit ’t Haantje in Odoornerveen. Tot en met 1906 stond er in Odoornerveen slechts één school. In de jaren 1904 en 1905 werden er voorbereidingen getroffen voor de bouw van twee nieuwe scholen in Odoornerveen en wel aan de Borgerzijtak en de Odoornerzijtak.

In de Provinciale Drentsche en Asser Courant d.d. 8 augustus 1906 staat het volgende:

“Met de bouw van twee nieuwe scholen voor openbaar lager onderwijs alhier, gaat het werk goed vooruit, zoodat deze wellicht voor den eerstvolgenden winter in gebruik kunnen worden genomen. Beide scholen worden geplaatst aan de uiteinden dezer plaats, zoodat hierbij rekening is gehouden met de aanwinst der bevolking. En deze is zoo groot, dat men denkt weldra een derde school nodig te zijn. De noordelijke school zal de leerlingen van de zoogenaamde Kiel, de zuidelijke school die van het Haantje mede opnemen en in het centrum dezer plaats is men ongeveer een half uur gaans van elke school verwijderd.”

O.L.S. ‘Oranje’

Door de bouw van nieuwe scholen in de omgeving liep het leerlingenaantal steeds terug, zodanig dat in 1957 de school Odoornerveen-Zuid moest worden opgeheven. Sindsdien werd er ook steeds meer aangedrongen om verplaatsing van de school aan de Borgerzijtak naar het centrum. Deze wens is dus één dezer dagen in vervulling gegaan. Odoornerveen heeft thans een modern ingerichte school".


Uit: “Emmer Courant” d.d. 13-1-1967

Deze ‘modern ingerichte school’ werd op zaterdag 7 januari 1967 door burgemeester E.W. De Fielliettaz Goethart officieel geopend.  

Uit de “Emmer Courant” van maandag 9 januari 1967 hebben we enkele citaten gehaald, welke we hieronder laten volgen.

“De burgemeester verwelkomde in het bijzonder de ouders van Odoornerveen, omdat het vooral hun kinderen zijn, die van de vernieuwing zullen profiteren. “Indien de ouderen deze nieuwe school thans zien, zullen ze wensen weer jong te zijn. Deze nieuwbouw betekent in elk geval een belangrijke verandering in het onderwijs ter plaatse. Deze verandering zal het onderwijs zeker ten goede komen”, aldus mr. De Fielliettaz Goethart”.

“Aan deze nieuwe school is de naam “Oranje” gegeven, zulks uit respect voor en verbondenheid met het Oranjehuis. Ook heeft deze naam een plaatselijke betekenis (het Oranjekanaal)”.

“Op de school is een windwijzer geplaatst met een agrarisch karakter, nl. een ploegende boer. Symbolisch wil men hiermede zeggen, dat wat er ook gebeurt in de wereld, het onderwijs op school gaat door”.

“Na er nog op gewezen te hebben, dat de school niet alleen een onderwijsinstituut zal zijn, maar ook een bindend element in Odoornerveen, verklaarde de burgemeester de school voor geopend”.

“Vervolgens werd er gelegenheid geboden de school te bezichtigen, waarvan velen gebruik maakten, waarbij de muziekvereniging het geheel muzikaal opluisterde. Na afloop bleef men nog enige tijd gezellig bijeen in café Stevens. Al met al kan Odoornerveen trots zijn op deze nieuwe aanwinst”.  

 

Schoolhoofden

 

1e school (Zuidzijde ‘13a’)

L. Smid

Eerste hoofd van de eerste school in Odoornerveen. Hij werd in 1871 van Valthermond overgeplaatst naar deze school en bleef onderwijzer tot zijn overlijden op 29 april 1872.  

J.H. Berkhoven

Bekend is dat dhr. Berkhoven in 1877 hoofd van de school was. Op welke datum hij als zodanig is benoemd, is niet bekend. **
Dhr. Berkhoven is overleden op 01-01-1884 te Odoornerveen. ***

H. Blokbergen

Tot hoofd der school benoemd bij raadsbesluit van 23 september 1884 met ingang van 27 oktober 1884, voordien hoofd der school in Eerste Exloërmond. Ontslagen bij raadsbesluit van 21 januari 1904 met ingang van 1 maart 1904. Meester Blokbergen was de eerste organist van de Hervormde gemeente te Schoonoord.

K.M. de Haas

Benoemd bij raadsbesluit van 21 januari 1904 met ingang van 1 maart 1904. Tijdens zijn ambtsperiode werd de oude school opgeheven en zijn de scholen Noord en Zuid geopend.

School Noord (Borgerzijtak 6)

K.M. de Haas

Overgeplaatst van de oude school naar de school in Odoornerveen-Noord.
Ontslagen op 16 december 1911.

S.R. Dijkstra

Tot hoofd benoemd met ingang van 1 maart 1912.
Ontslagen met ingang 15 september 1921.

P.H. van Alphen

Tot hoofd benoemd met ingang van 1 oktober 1921.
Ontslagen met ingang van 1 maart 1928.

J.P.J. Dortu

Benoemd met ingang van 1 mei 1928. Ontslagen met ingang van 30 april 1941.  

H.H. Koek

Benoemd met ingang van 22 juli 1941. Ontslagen met ingang van 1 augustus 1953 wegens vertrek naar Coevorden.

H.G. Drenthe

Benoemd met ingang van 1 november 1953. Hij was hoofd tot kort voor de opening van de nieuwe school.  

K. Hamminga
V
olgde in 1966 dhr. Drenthe op en maakte de overgang naar School ‘Oranje’ mee.
 

Jarenlang was aan deze school werkzaam mevr. H. v.d. Velde-de la Haye.
Enige malen trad zij als waarnemend hoofd op.

 

School Zuid (Zijtak ‘20a’)
 

P. Tuin

Benoemd met ingang van 1 januari 1907, bij de opening van de nieuwe school.
Ontslagen met ingang van 1 augustus 1911.

A.J. Groeneveld

Benoemd met ingang van 1 september 1911. Ontslagen met ingang van 1 april 1916.

P.H. van Alphen

Benoemd met ingang van 1 augustus 1916. Deze onderwijzer is overgeplaatst van Zuid naar Noord met ingang van 1 oktober 1921.  

D.G. Arends

Benoemd met ingang van 3 januari 1922.
Overgeplaatst naar Klijndijk met ingang van 16 mei 1930.  

G. Roelink

Benoemd met ingang van 16 mei 1930.
Deze onderwijzer is hoofd van de school gebleven tot de sluiting in 1957.

 

O.L.S. 'Oranje' (Zuidzijde 16a)
 

K. Hamminga

Bij de opening van de nieuwe school op 7 januari 1967 was hij al hoofd van de school. Hij volgde in 1966 reeds dhr. Drenthe op School Noord op.
Dhr. Hamminga bleef hoofd van de school tot en met mei 1979.

L. Grooten

Benoemd met ingang van 1 augustus 1979.
Hij werd met ingang van 1 januari 1980 benoemd (overgeplaatst) naar de lagere school in Odoorn.
De resterende tijd van dit schooljaar trad
mej. J. Reinders op als waarnemend hoofd.

H.J. Pleiter

Benoemd met ingang van 1 augustus 1980. Deze onderwijzer is hoofd van de school gebleven tot de sluiting op 28 juni 1985.